Chủ đề “Tự tu và tự độ” được thầy Thích Trí Huệ thuyết pháp là bài học cuộc sống cho nhiều người biết cách tự tu và tự cứu lấy chính mình thay vì cầu khẩn mà không tự mình cố gắng để chuyển hóa và thay đổi. Mục đích cao nhất và cuối cùng nhất khi tìm đến phật chính là lúc con người có thể tự tu và tự độ, giác ngộ để có được đời sống an nhiên, bình yên.
Tự tu và tự độ chính là việc bản thân mỗi người tự mình nhận ra được cần phải làm gì, tu như thế nào, cứu rỗi chính mình như thế nào khỏi bể khổ cuộc đời. Vì con người ta bao giờ gặp khổ, gặp đau thương thì mới chắp tay khấn phật, mới trách đời trách người vì sao làm ta khổ. Nhưng nếu biết được cội nguồn của sự khổ đó là do chính mình ắt mỗi người sẽ có những hành vi và suy nghĩ khác.
Quá trình tu hành là một chặng đường gian nan và đòi hỏi ở mỗi người nhiều nỗ lực, quyết tâm từ chính bản thân mình. Quy tắc tu, phép tu là cái có sẵn, nhưng không ai có thể bắt ép một người phải tuân thủ theo chúng, chỉ có chính người đó tự tu, tự thay đổi chính mình, tự hạ quyết tâm sẽ thay đổi và giác ngộ thì đường tu mới thành công.
Còn tự độ chính là con người tự cứu lấy mình, gặp việc nguy cấp hay bế tắc con người thường tìm đến chắp tay với phật mong đấng bề trên thấu xét và cứu giúp mình. Nhưng kỳ thực bạn có vượt qua được cửa ải khó khăn đó hay không là nhờ vào chính bản thân bạn. Khi tu hành thành công, tu tập chuyển hóa thành công, con người sẽ biết cách tự độ, cứu mình thoát khỏi những vướng mắc, đau khổ, cạm bẫy trong cuộc đời. Nói cho cùng thì tự tu và tự độ chính là đỉnh cao nhất của sự giác ngộ của con người khi đến với cửa Phật.