Đạo phật xuất hiện trong đời sống với tôn chỉ cao cả chính là làm cho con người sống tốt hơn, yêu thương nhiều hơn, không có sự đổ máu hay giết hại. Và cầu nguyện, một trong những phạm trù khi nhắc đến đạo phật, là điều khiến cho mỗi người tìm đến khi hiểu được giá trị sâu xa của nó.
Cầu nguyện từ lâu đã trở thành giá trị cao đẹp trong đời sống của mỗi người, như một món ăn tinh thần giúp con người có thể vững niềm tin hơn, có động lực để vươn lên, vượt qua những khó khăn, đối mặt với những thử thách trên dòng đời nghiệt ngã. Cầu nguyện mang đến cho mỗi người tâm thanh thản, không bị chao đảo trước những đổi thay khôn lường của cuộc sống.
Đối với những phật tử, nhà sư xuất gia tu hành, thì cầu nguyện được xem là một pháp môn tu tập của họ, với ý nghĩa to lớn là tăng niềm tin, phát huy tuệ giác, duy trì thiện nghiệp, hóa giải ác nghiệp để có thể sớm giác ngộ và cứu sinh cho cuộc đời này. Khi chúng ta cầu nguyện là lúc đó ta mang tâm ý muốn những điều mình cầu được toại nguyện, làm lắng lại nỗi khổ đau của con người, giảm đi sự sợ hãi, lo âu, phiền muộn. Lúc cầu nguyện cũng chính là lúc con người ta thấy rõ được mình, có thể tĩnh tâm nhất để suy nghĩ, sửa đổi, chuyển hóa chính mình.
Nhưng có một điều mà ai ai cầu nguyện cũng nên nhớ rằng đừng bao giờ nghĩ mọi sự nguyện cầu của mình đều thành tốt đẹp, đều linh ứng, hiểu như vậy là sai bản chất của pháp môn này. Hãy suy nghĩ trên nền tảng luật nhân quả, gieo nhân nào được quả ấy, làm thiện được phúc báo, gây ác phải chịu ác báo. Mỗi người vì thế mà hãy biết xem những lời cầu nguyện đó như lời chúc tốt lành đến với mọi người, giúp mỗi chúng ta yêu thương, san sẻ, thấu hiểu nhau, nên mặc dù có những lúc cầu nguyện không linh ứng, nhưng đã đủ để thấy được cái tâm của mỗi người.
Cầu nguyện để hiểu cho đúng, có thể coi đó là một biểu hiện của sự biết ơn, vì con người sống trên đời là để trả nợ, là lúc ta gành bao nhiêu ân huệ với ông bà tổ tiên, với xã hội này. Nó cũng là một biểu hiện của tình thương, sự sẻ chia trong đời sống, giúp mỗi người tìm đến nó như có thêm động lực, như thấy được con đường đúng đắn mà mình phải đi.
Bản chất của cầu nguyện là một nét đẹp tâm linh, luôn hướng con người đến giá trị thiện, mưu cầu những lợi ích cho xã hội, người thân chứ không phải tính toán riêng cho tư lợi cá nhân mình. Vì thế cầu nguyện chính đáng chính là khi con người mong muốn mang đến giá trị tốt đẹp cho người khác, không ích kỷ về mình.
Cuộc sống này không ai có thể hạnh phúc mãi, đau khổ mãi, không ai sống mà không vấp phải những cạm bẫy cuộc đời, rồi người tự dấn mình vào vòng xoáy vô tận đó. Và người ta tìm đến cầu nguyện như một ngọn đuốc soi đường, chỉ lối ta đến cái lương thiện, an nhiên. Cầu nguyện đòi hỏi ở mỗi chúng ta sự thành tâm, tập trung thì mới ứng nghiệm, và những gì nên cầu nguyện cần gạt bỏ cái tôi cá nhân, nếu không sẽ biến đổi bản chất của cầu nguyện. Và nếu miêng nguyện cầu nhưng tâm và hành vi đời thường ta lại có những sai trái, thì nguyện cầu mấy cũng không thể linh ứng nổi.
Nhưng có một thực tế là, con người nhiều khi chỉ vấp ngã, chỉ bị bất trắc thì bắt đầu mới cầu nguyện cầu xin với phật, như khi ta bệnh, ta làm ăn không nên, cũng cầu xin được thuận lợi. Con người đôi khi đã quá chú trọng vào cầu xin mà không biết đường gieo nhân để gặt lấy quả ngọt. Bởi đôi khi những gì bạn cầu xin đó, lại thể hiện cho việc bạn là người thiếu tự tin, sao không thử xem mình làm được bao phần, lại đi nhờ vào sự cầu xin trong khi chưa nỗ lực hết mình. Và mỗi người đừng nên quá tham lam khi cầu nguyện, cầu xin, vì sẽ chẳng thu lại kết quả gì, còn làm ta thêm nhụt chí. Nhiều người cho rằng cầu nguyện là vô ích, vì họ không thấy được hiệu nghiệm, không đạt được tâm nguyện, như thế là đang hiểu sai bản chất của cầu nguyện.
Hãy nhớ rằng, cầu nguyện là bài thuốc tinh thần, không phải bài thuốc cho những khó khăn mà mỗi người đang gặp phải, nó là nơi bạn tìm thấy động lực, sự tĩnh tâm, sự chuyển hóa, chứ không phải phép màu để giải quyết hết mọi biến cố đang có trong đời sống, giá trị cao nhất là lúc con người ta tự ngộ, tự độ.
